🧑‍🏫 วิกฤตครูไทย: จาก “แสงเรืองเรือง” สู่ “ภาระงานท่วมท้น”

“แสงเรืองเรืองที่ส่องประเทืองอยู่ทั่วเมืองไทย” — บทเพลงที่ครั้งหนึ่งเคยสื่อถึงความเสียสละและความภาคภูมิใจในอาชีพครูไทย
แต่ในวันนี้ แสงแห่งอุดมการณ์นั้นกำลังริบหรี่ลง เมื่อครูรุ่นใหม่จำนวนไม่น้อยตัดสินใจลาออกจากระบบราชการ แม้เพิ่งเริ่มต้นเส้นทางได้ไม่นาน

🎒 ภาระงานที่ท่วมท้นเกินคำว่า “ครูผู้สอน”

จากข้อมูลภาระงานในระบบการศึกษาไทย ครูต้องสอนไม่น้อยกว่า 12 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ และทำงานอื่น ๆ อย่างน้อย 20 ชั่วโมง
ขณะที่ผู้อำนวยการสอนเพียง 5 ชั่วโมง และรองผู้อำนวยการสอน 10 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ — ตัวเลขที่สะท้อนความไม่สมดุลของภาระงานภายในโรงเรียน

งานสอนเพียงอย่างเดียวก็หนักพออยู่แล้ว แต่ในความเป็นจริง ครูยังต้อง

• เตรียมแผนการสอน

• ผลิตสื่อการเรียนรู้

• ตรวจงาน

• ทำวิจัยในชั้นเรียน

• และจัดทำเอกสารจำนวนมาก

ครูจำนวนมากต้องอยู่โรงเรียนตั้งแต่ก่อน 07.00 น. ไปจนถึงหลัง 17.00 น. ทำให้แทบไม่มีเวลาพักผ่อนหรือพัฒนาตนเอง

💰 ค่าตอบแทนที่ไม่สอดคล้องกับภาระงาน

ครูบรรจุใหม่เริ่มต้นที่ 15,050 บาทต่อเดือน ซึ่งถือว่าต่ำเมื่อเทียบกับค่าครองชีพปัจจุบัน แม้จะมีเส้นทางเติบโตทางเงินเดือนผ่านระบบวิทยฐานะ (DPA) แต่ก็ต้องแลกมากับเอกสารจำนวนมากที่กินเวลาชีวิตและลดเวลาการสอนโดยตรง

ครู คศ.1 มีรายได้สูงสุดราว 34,310 บาท
ครู คศ.2 เพิ่มขึ้นเป็น 41,620 บาท (รวมค่าวิทยฐานะราว 45,000 บาท)
และเมื่อเลื่อนสู่ระดับสูงสุด คศ.5 อาจมีรายได้รวมถึง ราว 108,000 บาท
อย่างไรก็ตาม การไปถึงระดับนั้นไม่ง่าย และใช้เวลาหลายปี พร้อมภาระเอกสารที่มากมาย

⚖️ ช่องว่างที่กว้างขึ้นระหว่าง “ภาระ” กับ “คุณภาพชีวิต”

ครูรุ่นใหม่หลายคนยอมรับว่า “เหนื่อยแต่ไม่คุ้ม” เพราะต้องทำงานหนักเท่าครูอาวุโสแต่ได้ค่าตอบแทนน้อยกว่า
บางคนเลือกลาออกเพื่อหางานที่ให้สมดุลชีวิตมากกว่า แม้ยังรักการสอนแต่ไม่อาจอยู่ในระบบที่ไม่เป็นธรรมต่อแรงงานของตนได้

🧩 ทางออกที่ต้องเริ่มจากระบบ

หากต้องการให้ “แสงเรืองเรือง” ของครูไทยยังคงส่องสว่าง รัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจำเป็นต้อง

• ทบทวน โครงสร้างภาระงานและเงินเดือน ให้สมเหตุสมผล

• พัฒนา ระบบประเมินวิทยฐานะ (DPA) ให้ยึดผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนมากกว่าเอกสาร

• จัดบุคลากรสนับสนุนงานธุรการ

• และใช้ เทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อลดงานเอกสารที่ไม่จำเป็น

เพราะสุดท้ายแล้ว ครูไม่ได้ต้องการสิ่งหรูหรา
เพียงแค่ “เวลา” ที่จะได้กลับไปทำหน้าที่สำคัญที่สุด —
“สอนเด็กไทยให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ”

📚 อ้างอิง:

• สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)

• “เปิดเทอมใหม่ คืนครูสู่ห้องเรียน ลดภาระครูต่อเนื่อง 3 ด้าน”
  เรียบเรียง: ยศไกร รัตนบรรเทิง, บรรณาธิการข่าว TNN

• ที่มา https://www.tnnthailand.com/tnnexclusive/180366/