โรงเรียนธรรมดา ที่ดีพอ โดย วิริยะ ฤาชัยพาณิชย์ นักวิชาการอิสระ

โรงเรียนธรรมดา ที่ดีพอ /วิริยะ ฤาชัยพาณิชย์ นักวิชาการอิสระ ผมอยากเห็น “โรงเรียนธรรมดา” โรงเรียนที่ไม่ต้องมีคำว่า “ความเป็นเลิศ” พ่วงท้าย
ไม่ต้องมีโล่รางวัล ไม่ต้องมีชื่อเสียง แต่เป็นโรงเรียนที่ ดีพอ สำหรับทุกคน เราไม่มีทางแก้ปัญหาคุณภาพการศึกษาได้ ถ้าเรายังทำเหมือนที่ผ่านมา

จะลอกแบบฟินแลนด์ก็เถอะ แต่พอลงมือจริง เราขาดแคลนทุกอย่าง —ขาดคน ขาดของ ขาดงบ

เรายังวนอยู่กับ “นโยบายรายวัน”เช่น
• เด็กตีกัน ตั้งโครงการลดความรุนแรง
• เด็กติดยา ตั้งโครงการปราบยา

• คะแนน PISA ต่ำ ตั้งโครงการเพิ่มคะแนน|

มันไม่ผิดหรอกครับที่จะตั้งโครงการแต่สิ่งที่เราขาดคือ “การแก้ปัญหาแบบยั่งยืน”โรงเรียนเรากำลังเผชิญอะไร?
• โรงเรียนคุณภาพต่ำ กระจายอยู่ทั่วประเทศ
• โรงเรียนที่เด็กน้อยลงเรื่อยๆ จำนวนเด็กประถม ลดลง จาก6 ล้าน เหลือ 4 ล้านคน

• ในขณะที่โรงเรียนอินเตอร์หรือ EP กลับมีคนแห่เข้า แม้ต้องเสียค่าเรียนแพง

เพราะอะไร?

เพราะโรงเรียนรัฐ ไม่มี “ความพร้อม”

• โรงเรียนไม่มีงบ
• ค้างค่าไฟ
• ไม่มีอินเทอร์เน็ต

• เด็กยากจน เรียนออนไลน์ไม่ได้

ถามว่าแบบนี้ ผู้ปกครองจะไว้วางใจส่งลูกมาเรียนได้ยังไง? แล้วเราจะแก้ยังไง? ผมเชื่อว่า…วันนี้ เราสามารถทำให้ทุกโรงเรียน เป็น “โรงเรียนธรรมดาที่ดีพอ” ได้
ไม่ต้องหรู ไม่ต้องเด่น แค่ให้ “เด็ก ครู ผู้ปกครอง” มีความหวัง และความสุข

แนวทางที่เป็นไปได้

1. ตัดงบโครงการจากส่วนกลางเอางบทั้งหมด “ส่งตรงถึงโรงเรียน”

ให้โรงเรียนมีอิสระในการจัดการ ใช้เพื่อของที่จำเป็นจริงๆ เช่นครู อุปกรณ์ ห้องเรียน ความปลอดภัย

2. อินเทอร์เน็ตฟรีเพื่อการศึกษา

ให้เด็กและครูทุกคนเข้าถึงความรู้ทั่วโลกฝึกภาษาอังกฤษกับเจ้าของภาษาทั้งหมดนี้ทำได้ ผ่านอินเทอร์เน็ตแจกเน็ตฟรีแบบล็อกให้เข้าถึงเฉพาะแหล่งเรียนรู้

3. ควบรวมโรงเรียนเล็กที่ไม่มีคุณภาพ

ลดจำนวนโรงเรียนที่ไม่พร้อมแต่ทำให้โรงเรียนที่เหลือ “มีคุณภาพจริง”เป็นพื้นที่ที่เด็กได้เรียน ได้ฝึกทักษะชีวิต ไม่ใช่แค่ท่องตำรา

4. ปฏิรูปโครงสร้างการศึกษา
แยก “การศึกษาขั้นพื้นฐาน”
• เรียนฟรีถึงแค่ ม.3
• ให้ ม.3 เป็นจุดเปลี่ยนของชีวิต

เด็กที่จบควร “คิดเป็น ใช้เหตุผล อ่านออกเขียนได้”เพียงเท่านี้ เขาก็สามารถเติบโตและสร้างอาชีพได้

5. ม.ปลายและอาชีวะ: กู้เรียนได้
• ใครอยากเรียนต่อ ม.ปลาย ปวช ปวส ป.ตรี ป.โท ก็เรียนได้
• ใช้ระบบกู้เรียน แล้วทยอยจ่ายคืนเมื่อมีงานทำ
• แล้วเอางบที่เคยใช้จัดระดับ ม.ปลาย อาชีวะ

กลับมาลงที่โรงเรียนประถมและมัธยมต้นที่ขาดแคลน

6. ลดจำนวนผู้บริหาร เพิ่มคนลงพื้นที่
• ลดตำแหน่ง “เจ้านาย” ในสำนักงาน
• นำบุคลากรเก่งๆ ไปช่วยโรงเรียนในชุมชน
• งบประมาณต้องลงให้ถึง “หน้าโรงเรียน” จริงๆ
โรงเรียนธรรมดา ที่ดีพอ
• ไม่มีคำว่า “โรงเรียนสีขาว” เพราะทุกโรงเรียนปลอดภัย
• ไม่มีโครงการ “โรงเรียนคุณธรรม” เพราะทุกโรงเรียนสอนคุณธรรม

• ไม่มีคำว่า “โรงเรียนต้นแบบ” เพราะทุกโรงเรียนเป็นแบบอย่างได้

เด็กในตำบลไม่ต้องย้ายไปอำเภอ เด็กในอำเภอไม่ต้องวิ่งเข้าเมือง เพราะ “โรงเรียนใกล้บ้านก็ดีพอ”

ความจริงที่ต้องกล้าพูด ลองจินตนาการดูครับ ถ้า รัฐมนตรีออกมาประกาศว่า “เรียนฟรีถึงแค่ ม.3” รับรอง ทัวร์ลงแน่ “รัฐบาลจะตัดงบเอาไปซื้อเรือดำน้ำ!” “อยากให้คนโง่ จะได้ปกครองง่าย!”

แต่ความจริงคือ เขาอาจเอางบไปให้กับโรงเรียนที่ขาดแคลนก็ได เราต้องกล้าพูดความจริง และต้องกล้ายืนข้างแนวทางที่ถูกต้อง ไม่ว่าแนวทางนี้จะถูกนำไปใช้โดยใคร
ถ้าดีจริง… เราควรช่วยกันสนับสนุน
วันนี้… เรายังมีหวัง
วันนี้ผมยังเชื่อว่า… “โรงเรียนธรรมดา” ที่ดีพอ เกิดขึ้นได้จริง
ถ้าเรากล้าร่วมมือกัน

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *